COURSE INFORMATION
Course Title: TAX AND CUSTOMS LAW
Code Course Type Regular Semester Theory Practice Lab Credits ECTS
LAW 506 C 10 4 0 0 4 6
Academic staff member responsible for the design of the course syllabus (name, surname, academic title/scientific degree, email address and signature) Assoc.Prof.Dr. Gelanda Shkurtaj gshkurtaj@epoka.edu.al
Main Course Lecturer (name, surname, academic title/scientific degree, email address and signature) and Office Hours: Assoc.Prof.Dr. Gelanda Shkurtaj gshkurtaj@epoka.edu.al , 45
Second Course Lecturer(s) (name, surname, academic title/scientific degree, email address and signature) and Office Hours:
Language: Albanian
Compulsory/Elective: Elective
Study program: (the study for which this course is offered) Integrated second cycle study program in Law
Classroom and Meeting Time: ----
Teaching Assistant(s) and Office Hours: Desada Gjabri -----
Code of Ethics: Code of Ethics of EPOKA University
Regulation of EPOKA University "On Student Discipline"
Attendance Requirement: AS PER EPOKA REGULATION
Course Description: Lënda ka për qëllim të japi njohuri të thella teorike dhe praktike në lidhje me nocionet dhe institutet e të drejtës fiskale tatimore doganore. Në këtë rast do të synohet të zgjerohet trajtimi i temave me interes teorik me rëndësi në fushën fiskale, si dhe trajtimit të elementëve teorike më pak të njohur të cilët synojne drejtë një përafrimi gjithmonë e më shumë me legjislacionin fiskal të BE; Lënda do të fokusohet në tema të ndryshme si përfaqësimi për deklarimin e mallrave në Doganë ; Ankimi administrativ, zgjidhja e mosmarrëveshjes në Rrugë administrative, Borxhi Doganor dhe procedurat për rikuperim të tij etj. Statusit të tatim paguesve, fushës së aplikimit të akcizës dhe tatimeve të tjera, parashtrimi i çështjeve dhe vakumeve ligjore të cilat ende nuk kanë gjetur zgjidhje në lidhje me kontrollin e mallrave me qëllim të dyfishtë apo të ndaluara vleren e trasaksionit, origjinën preferenciale, mjetet e mbrotjes në procesin e ekzekutimit të një vendimi administrativ, kontrolli tatimor, shkeljeve në fushën tatimore e doganore sekuestrimi dhe konfiskimi si masa shtrënguese për rikuperim/garantim të Borxhit Doganor dhe Tatimor, figura e krimit të kontrabandës etj.
Course Objectives: NJOHJA E SE DREJTES TATIMORE DUKE PERFSHIRE TE GJITHE ASPEKTET E SAJ SI NE KUADER TE LEGJISLACIONIT QE RREGULLON MARREDHENIEN ADMINSTRAT TATIMORE TAKSAPAGUES, ASHTU EDHE FUNKSIONIMIN BAZUAR NE LIGJ TE ADMINITRATES TATIMORE. PARIMET UDHEHEQESE.
BASIC CONCEPTS OF THE COURSE
1 Parimet e taksave
2 Burimet e se Drejtes Tatimore
3 Proçesi Tatimor
4 Administrata tatimore
5 Llojet e taksave dhe tatimeve ne Shqiperi
6 Kontrollet tatimore
7 Parimet e funksionimit te Adminitrates tatimore
8 Akcizat dhe llojet e taksave doganore
9 Konventat nderkombetare
10 Royalties, capital gains etj...
COURSE OUTLINE
Week Topics
1 KONCEPTET JURIDIKE BAZE DHE PERKUFIZIMET NE TE DREJTEN TATIMORE. Ne kete pjese hyrjese studentet njihen me perkufizimet kryesore dhe me percaktimet e bera ne ligjin baze per te drejten tatimore, qe eshte ligji "Per procedurat tatimore", nr.9920/2008". Keshtu kuptojne fushen e veprimit, perkufizimet si dhe konceptin ndares midis taksave dhe tatimeve e pos ashtu ndarjen midis tatimpaguesit rezident nga ai jorezident.
2 BURIMET E SE DREJTES TATIMORE DHE PARIMET KUSHTETUESE. Burimet e se drejtes tatimore studentet i gjejne te te gjitha burimet sipas parashikimeve te nenit 116 te Kushtetutes se Shqiperise. Po ashtu ata njihen edhe me parimet kushtetuese. Ligji refereues pergjate gjithe ketij kursi eshte ai per "Procedurat Tatimore ne Republiken e Shqiperise", ose Ligji n.9920 i vitit 2008. Parimet nisen nga ato cfare ky ligj perfshin edhe jo. Kryesisht jane ato te perfshira ne Kushtetute, si rezerva ligjore dhe retroaktivitetit. Shtohet edhe parimi i kapacitetit kontributiv dhe progresivitetit apo proporcionaliteti i taksave.
3 STRUKTURA E TATIMEVE. Kjo faze fokusohet kryesisht tek koncepti i organizmit dhe funksionimit te administrates tatimore. ne fokus jane organizimi dhe struktura. Keshtu shpjegohen parimet e administrates tatimore dhe ndarja kryesore e saj ne dy deget e ekzekutivit qendrore dhe lokale. Procedura disiplinore ne rast te shkeljeve te bera nga personali i Adminstrates.
4 SUBJEKTET E RAPORTIT TATIMOR. Ky raport sheh perballe njeri-tjetrit shtetin me autritetin sovran te percaktimit te taksave dhe mbledhjes se tyre, dhe ne kahun tjeter tatimpaguesin me detyrimin e vetem qe cdo takse e percaktuar te paguhet me menyrat dhe afatete e percaktuara ne ligj. Ligji ne kete menyre iu referohet ne cilesine e subjekteve tatimore si aktore pjesemarrjs ne te gjithe procesin e vendosjes, mbledhjes dhe procesit tatimor.
5 KONTROLLI TATIMOR. Ky aspekt i ligjit zbatohet nga organet e administrates tatimore, qofte ne nivel qendror ashtu edhe ne nivel lokal. Kontrolli tatimor ka tri forma qe mund te ekzekutohet dhe studentet marrin parimet mbi te cilat ushtrohet ky kontroll. Ajo cfare ligji kerkon te rregulloje, pertej se drejtes se administrates per te ushturar kontroll, eshte menyra dhe respektimi i te drejtave qe vete ligji tatimor iu njeh tatimpaguesve.
6 MBLEDHJA E TAKSAVE. Ky proces ekzekutohet dhe kontrollet nga adminstrata tatimore. Vlen gjithmone parimi i vetedeklarimit dhe adminstrata tatimore ne kete faze, ka si objekt kryesor rritjen e eficiences dhe te gjitha mjeteve llogjistike ne menyre qe ky proce mbledhje te behet korretk, ne respt te ligjit dhe ne menyre sa me te thjeshtuar, duke bere qe arka e shtetit te kete sa me shume te hyra nepermjet procesit te mbledhjes.
7 SANKSIONET TATIMORE. Studentet orietohen me dijen se ne rast te mospagimit te detyrimeve tatimore, mos deklarimit, apo keqdeklarimit, administrata pas respektimit te afateve te njoftimit dhe fteses per te permbushur keto detyrime, mund te marre masa me te renda. Disa nga ato jane pikerisht sanksionet qe vendosen duke vijuar me sekuestrimin e pasurive e duke shkuar deri tek ekzekutimi permbarimor. Pasojat e mosdeklarimit apo mos shlyerjes se detyrimeve, mund te cojne paralelisht me detyrimin per permbushje edhe me hapjen e procesit penal.
8 PROÇESI TATIMOR. Ne Republiken e Shqiperise procesi tatimor zhvillohet duke marre si gjykate te shkalles se pare Drejtorine e Apelimit tatimor. Me ndryshimet e fundit ligjore, krah Drejtorise se Apelimit vepron edhe Keshilli tatimor dhe keto dy institucione ndajne kompetencat bazuar ne sasine e detyrimit tatimor qe rendon mbi taksapaguesit. Gjykate e shkalles se dyte ose apelimi i procesit behet prane Gjykates se Shkalles se pare adminstrative.
9 MID TERMS
10 TATIMI MBI VLERESH E SHTUAR. Tvsh perben taksen kombetare me te rendesishme pernga sasia e te hyrave qe i sjelle buxhetit te shtetit. Ne kete kuptim ajo trajtohet si nje takse kombetare mbi qarkullimin dhe qe bie mbi konsumatorin final, kur ku nuk eshte nje person juridik. Studentet ftohen te kuptjne permbajtjen, ration juridike te kesaj takse dhe menyren e perllogaritjes se saj. Vijohet me praktiken frekuente te ushtrimeve qe tregojne zbatimin dhe vleresimin e TVSH.
11 TATIMI MBI FITIMIN DHE TATIMI MBI TE ARDHURAT PERSONALE. Edhe tatimi mbi te ardhurat eshte nje ligj kompleks dhe i rendesishme per ekonomine shqiptare, pasi nepermjet taksave qe futen en ekte kategori, nxiten dhe realizohen mbledhja e nje sasie te madhe te hyrash, qe shkoj e ose ne buzhetin lokal ose ne ate qendror. Ne kete kategori hyjne kater kategori te tjera te tatimiit mbi te ardhurat qe jane ato te taimit mbi te ardhurat e punesimit, te biznesit, te kalimit te pasurise se paluajteshme dhe te tatimit ne burim.
12 TAKSA E KALIMIT TE PASURISE SE PALUAJTSHME. Duke qene nje nder taksat tipike lokale, dhe poaq e rendesishme nga pikepamja e zhvillimit te ekonomise, kjo forme tatimore ka disa faza te shpjegimit ku sistemi i zbatimit te takses nderthuret ngushtesisht me format e fitimit te pasurise se palujateshme.
13 KODI DOGANOR DHE LOJERAT E FATIT. Studentet marrin bazat e kuptimit te rolit qe kodi doganor dhe zbatimi i tij merr ne krijimin e te ardhurave publike. Fokusi eshte ne ligjin 8449/1999 i ndryshuar dhe njekohesisht ligji 102/2014 qe ka perafruar kodin me regulloren Nr. 952/2013 “Kodi Doganor i Bashkimit”. Ne lidhje me lojrat e fatit, edhe ketu fokusimi eshte tek cilesimi i kesaj kategorie taksimi si nje tatim qendror dhe tek ndryshimet e fundit qe hyne ne fuqi prej dates 1 prill 2024.
14 AKCIZA DHE FUNKSIONI I ANTIKONDRABANDES. Akciza eshte nje takse tipike kombetare zbatuar mbi nje kategori produktesh, sipas parashikimeve te ligjit 61/2012 "Per akcizat ne Republiken e Shqiperise" i ndryshuar. Po ashtu shpjegohet ne permbajtje te kodit doganor edhe roli dhe funksioni i institucionit te kontrabandes.
Prerequisite(s): ---------
Textbook(s): LEKSIONET QE DO TE SHPERNDAHEN NE KLASE NEPERMJET SLIDES TE PREGATITURA NGA LEKTORI
Additional Literature: KOPJET E LIGJIEVE PERKATESE. LIGJI PER PROÇEDURAT TATIMORE SI KODI BAZE.
Laboratory Work: N/A
Computer Usage: N/A
Others: No
COURSE LEARNING OUTCOMES
1 NJOHJE E PLOTE E KONCEPTEVE BAZE TE SE DREJTES TATIMORE
2 DIJE KOMPLETE NE LIDHJE ME SISTEMIN FINANCIAR NE REPUBLIKEN E SHQIPERISE
3 NJOHJA ME PARIMET E SE DREJTES TATIMORE NE PALN LOKAL DHE NDERKOMBETAR
4 NJOHJA ME KONTROLLIN TATIMOR DHE TE DREJTAT E TATIMPAGUESVE NE KONTROLL
5 NJOHJA ME PROÇESIN TATIMOR. SUBJEKTET DHE AKTORET
6 DIJE NE LIDHJE ME CILESIMET E TAKSAVE KOMBETARE DHE LOKALE
7 NJOHJA E DETAJUAR E FORMAVE TE NDRYSHME TE TAKSAVE NE SHQIPERI
8 LLOJET KRYESORE TE TAKSAVE NE REPUBLIKEN E SHQIPERISE
COURSE CONTRIBUTION TO... PROGRAM COMPETENCIES
(Blank : no contribution, 1: least contribution ... 5: highest contribution)
No Program Competencies Cont.
Integrated second cycle study program in Law Program
1 Fitimi dhe përdorimi i njohurive të avancuara në fushën e drejtësisë dhe jurisprudencës, mbështetur në tekstet mësimore, materialet dhe burimet e tjera shkencore. 5
2 Fitimi i njohurive rreth çështjeve dhe problematikave të fushës së drejtësisë, së bashku me analizën e aspekteve historike, shoqërore e politike. 5
3 Fitimi i njohurive rreth organizimit të shtetit. 4
4 Fitimi i njohurive rreth kapaciteteve të analizës lidhur me konceptet dhe ndarjet kryesore të degëve të së drejtës. 4
5 Përmirësimi i aftësive për të punuar së bashku me disiplinat kryesore të shkencave sociale dhe disiplinat e tjera të cilat janë të lidhura me drejtësinë. 4
6 Fitimi i njohurive rreth drejtësisë duke përthithur terminologjinë profesionale të fushës. 5
7 Përcaktimi i ngjarjeve dhe temave komplekse, nëpërmjet zhvillimit të diskutimeve dhe bërjes së sugjerimeve të reja në përputhje me hulumtimet e fushës. 5
8 Fitimi i aftësive në përdorimin e programeve kompjuterike dhe të teknologjisë së informacionit me qëllim arritjen e qasjes në dijen aktuale. 5
9 Përmirësimi i të menduarit kritik dhe aftësive në kryerjen e hulumtimit në mënyrë të pavarur. 5
10 Fitimi i njohurive për të folur në një gjuhë të huaj në një nivel të mjaftueshëm për të komunikuar me kolegët dhe për të kuptuar zhvillimet bashkëkohore në fushën e drejtësisë dhe të jurisprudencës.
11 Fitimi i aftësive për të respektuar vlerat shoqërore, shkencore dhe etike gjatë mbledhjes dhe interpretimit të të dhënave që kanë të bëjnë me zhvillimet shoqërore dhe atyre në drejtësi. 4
12 Ndërgjegjësimi në lidhje me rëndësinë e të drejtave të njeriut dhe mjedisit. 5
COURSE EVALUATION METHOD
Method Quantity Percentage
Midterm Exam(s)
1
45
Final Exam
1
45
Attendance
10
Total Percent: 100%
ECTS (ALLOCATED BASED ON STUDENT WORKLOAD)
Activities Quantity Duration(Hours) Total Workload(Hours)
Course Duration (Including the exam week: 16x Total course hours) 16 4 64
Hours for off-the-classroom study (Pre-study, practice) 16 5 80
Mid-terms 1 2 2
Assignments 1 2 2
Final examination 1 1 1
Other 1 1 1
Total Work Load:
150
Total Work Load/25(h):
6
ECTS Credit of the Course:
6
CONCLUDING REMARKS BY THE COURSE LECTURER

Njohurite baze mbi taksat dhe tatimet ne teresi. Legjislacioni shqiptar dhe ai i huaj. Tipologjite e taksave. Administrata Tatimore